Waarde toevoegen aan een bouw informatie model (BIM)

Zoals alles wat met computers te maken heeft, is ook de bouw informatie model (BIM) sterk veranderd. Dit gebeurde sinds de technologie voor het eerst commercieel beschikbaar werd in het midden van de jaren tachtig. Tegen die tijd waren de functionele mogelijkheden van een bouw informatie model gegroeid ten opzichte van het oorspronkelijke “Building Description System”. Dit werd een decennium eerder door Charles Eastman en zijn collega’s van de Carnegie-Mellon University geïntroduceerd. Dat stelde ontwerpers toen al in staat om een computer te gebruiken in plaats van een tekentafel. Of het bouwen van een fysiek architectuurmodel. Maar het beste moest nog komen voor BIM – en dat kan nog steeds zo zijn.

Wat is het doel van BIM?

In de loop der jaren heeft BIM’s evolutie zich voortgezet in de lijn van Eastman’s vroege visie: “Het doel is om een computerdatabase te ontwikkelen die in staat is om gebouwen op detailniveau te beschrijven en om een krachtige set van bewerkingen voor die database te ontwikkelen”. Dat schreef hij in 1974 in een artikel. “Natuurlijk kan het hier geschetste systeem ook worden gebruikt voor de eerste stadia van het ontwerp. Het zou ook nuttig zijn voor het ontwerp van andere kunstwerken naast gebouwen.”.

In tegenstelling tot de eerste modellen bevatten de huidige bouwmodellen veel meer informatie dan op geprinte tekeningen kan worden getoond. De eerdere modellen richtte zich vooral op structuur. Een groot voordeel is het kunnen oproepen van details. Het grootste voordeel is de databasekwaliteit van het huidige bouwmodel. Dit maakt het een waardevol hulpmiddel. Vanaf de vroegste planningsfasen tot en met de hele levensduur van het gebouw kan het systeem gebruikt worden.

Het moderne bouwmodel heeft ook een lange weg afgelegd van zijn nederige oorsprong. Het is een geautomatiseerde versie van tweedimensionale tekeningen, dat wil zeggen CAD. Het gebruik van CAD begon in de jaren 80. Nu er met een bouw informatie model gewerkt wordt zijn er veel meel mogelijkheden. BIM bevat nu een zeven-dimensionaal proces. Naast de eerste dimensie, die het virtuele gebouwmodel zelf is, omvatten ze documentatie, ruimte, tijd (d.w.z. planning en sequentiebepaling), kostenraming, facilitair beheer (bv. computerondersteund facilitair beheer) en inkoopoplossingen (bv. contracten, inkoop, leveranciers en milieunormen). Door deze diepgang was die visie van Eastman nu mogelijk.

De zesde en zevende dimensie – facility management en inkoopoplossingen – zijn waar kansen liggen voor vooruitstrevende aannemers en ontwikkelaars. De waarde van het gebouwmodel kan aanzienlijk worden verhoogd door het te zien als een gebruikershandleiding voor het voltooide project. Maar waar komt de extra informatie vandaan? Met de input van bijvoorbeeld de installatie-/elektrische aannemer wordt het gebouwmodel ineens veel meer dan alleen een zeer nuttig en effectief bouwinstrument. Het gebouwmodel wordt de doorlopende opslagplaats van alle kritische informatie. Het bedienings- en onderhoudspersoneel kan dit nu gemakkelijk opzoeken als er zich een probleem voordoet.

Gelukkig zijn de BIM-tools die aanvankelijk als geheel andere systemen begonnen zijn, in de loop van de tijd tot op zekere hoogte geconvergeerd. Veel van de grote spelers blinken nog steeds uit in het ene of het andere type constructie. Bijvoorbeeld staalskeletbouw versus beton. Door brede inspanningen, zoals de ontwikkeling van industriële funderingsklassen (IFC’s) en een open protocol voor BIM, kan de uitwisseling van informatie vandaag de dag zowel eenvoudig als accuraat worden gerealiseerd. Hierdoor kunnen onderaannemers – mechanisch, elektrisch, loodgieterij en andere – gegevens aanbieden voor opname in het gebouwmodel. En dit zonder dat ze elk een veelheid aan verschillende interfaces hoeven te ontwikkelen. Nu kunnen aannemers uit alle sectoren waarde toevoegen aan het gebouwmodel. Ook kunnen ze gemakkelijk hun informatie uitwisselen met andere partijen. Hierdoor is er geen opmaat gemaakte software nodig om informatie te kunnen delen.